آشنایی با اصطلاحات تجاری و اقتصادی
به گزارش تجارت بان، این صفحه هر روز با اضافه شدن یک اصطلاح تجاری به روز رسانی می شود.
ارز قوی (Hard currency)
پولی که می توانید به آن اطمینان داشته باشید. ارز قوی قرار است ارزش خود را حفظ کند، یا حتی از افزایش ارزش دارایی در برابر ارز ضعیف، سود ببرید. به همین دلیل انتخابی رایج برای افرادی است که درگیر تراکنش های مالی هستند.
اثر درآمد (Income effect)
هنگامی که درآمد مردم افزایش می یابد و به این دلیل تقاضا برای خدمات یا کالا هم زیاد می شود، به آن اثر درآمد گفته می شود. نکته مهم این که این افزایش تقاضا نه به دلیل تغییر در ذائقه مصرف کننده، بلکه به دلیل افزایش درآمد است.
تجارت نامرئی (Invisible trade)
صادرات و واردات چیزهایی که نمی توانید لمس کنید یا ببینید؛ خدماتی چون بانکداری یا تبلیغات، و دیگر چیزهای ناملموس مثل کپی رایت.
سهم تجارت نامرئی از ارزش کل تجارت جهان در حال افزایش است.
رقابت غیرقیمتی (Non-Price Competition)
تلاش برای پیش بردن کسب و کار مقابل رقبا با روشی غیر از پایین آوردن قیمت.
روشهای این کار شامل تبلیغات، متفاوت کردن اندک محصول یا بهبود کیفیت آن یا ارائه هدایای رایگان یا تخفیفهایی برای خریدهای بعدی می شود.
رقابت غیرقیمتی به ویژه در زمانی بسیار متداول است که انحصار چند قطبی داشته باشیم شاید به این خاطر که حس رقابتی جدی را در حالی نشان می دهد که بنگاه ها در واقع با همکاری هم قیمت ها را بالا نگه داشته اند.
انحصار خرید (Monopsony)
بازاری که تحت سلطه یک خریدار قرار داشته باشد. بنگاهی که انحصار خرید داشته باشد، این قدرت بازاری را دارد که قیمت هر چیزی را که می خواهدبخرد، تعیین کند. (از مواد خام گرفته تا نیروی کار).
در شرایط رقابت کامل، هیچ خریداری آن قدر بزرگ نیست که بتواند قیمت بازاری چیزی را تعیین کند.
کسری/مازاد تجاری
کسری تجارت: بیشتر بودن واردات از صادرات، کسری تجارت است.
مازاد تجاری: بیشتر بودن صادرات از واردات، مازاد تجاری است.
اقتصاد باز
اقتصادی که به افراد اجازه می دهد بدون محدودیت سرمایه، کالا و خدمات را در خارج مرزها مبادله کنند؛ متضاد اقتصاد بسته.
برات خزانه (Treasury Bill)
نوعی بدهی کوتاه مدت دولتی، برات خزانه معمولا پس از 3 ماه سررسید می شوند. این برات به منظور مدیریت نوسان در نیازهای نقدی موتاه مدت دولت استفاده می شوند.
قرض عمده دولت ها به شکل اوراق قرضه بلندمدت است.
بستانکار (Creditor)
وام دهنده، چه از طریق ایجاد وام و خرید اوراق قرضه باشد و چه صرفا قرض دهنده پول باشد و اجازه پرداخت آن را در آینده بدهد.
موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت
(General Agreement on Tariffs and Trade)
آن را با نام اختصاری گات هم می شناسند، ابزاری برای بهبود تجارت آزاد بین المللی از طریق یک سلسله مذاکرات میان کشورهای طرف معامله.
نخستین دور گات در سال 1945 آغاز شد و در آخرین نشست به تاسیس سازمان تجارت جهانی در سال 1955 منجر شد.
منحنی عرضه (Supply curve)
گراف رابطه بین قیمت یک کالا و مقداری که در قیمت های مختلف عرضه می شود.
منحنی تقاضا (Demand curve)
نموداری که رابطه میان قیمت یک کالا و میزان تقاضا برای آن با قیمت های مختلف را نشان می دهد.
مدیریت ریسک (risk management)
فرایند تحمل ریسکی که می خواهید بپذیرید، و به حداقل رساندن آنهایی که نمی خواهید. این کار را می توان به روش های مختلف انجام داد مانند انجام ندادن کارهایی که حاوی ریسکی مشخص هستند. معامله تامینی، تنوع بخشی و خرید بیمه از جمله این روش هاست.
موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت
(General Agreement on Tariffs and Trade)
آن را با نام اختصاری گات هم می شناسند، ابزاری برای بهبود تجارت آزاد بین المللی از طریق یک سلسله مذاکرات میان کشورهای طرف معامله.
نخستین دور گات در سال 1945 آغاز شد و در آخرین نشست به تاسیس سازمان تجارت جهانی در سال 1955 منجر شد.
مداخله (INTERVENTION)
زمانی که بانک های مرکزی می خواهند از طریق خرید ارزی، ارشش را بالا ببرند، یا با فروش، ارزش را ضعیف کنند، بر نرخ ارز تاثیر می گذارند.
از شواهد چنین بر می آید که این اقدام در بهترین حالت تاثیری کوتاه مدت دارد.
محدودیت ارزی (Exchange controls)
اعمال محدودیت برای مقدار ارز خارجی که می توان به داخل کشور آورد یا مقدار ارز داخلی که می توان به خارج برد.
مجموع بازده (total return)
جمع مزایای مختلف سرمایه گذاری در یک دارایی، که شامل درآمد پرداخت شده به سرمایه گذار و هر گونه تغییری در ارزش دارایی می شود. مجموع بازده عمدتا به شکل درصدی از مقدار سرمایه گذاری بیان می شود.
مالیات غیرمستقیم (indirect taxation)
مالیاتی که به صورت مستقیم از جیب شخص پرداخت کننده، از دارایی های او یا از سود یک شرکت بیرون نمی آید. برای مثال، مالیات مصرف، نظیر مالیات بر ارزش افزوده؛ متضاد مالیات مستقیم، مثل مالیات بر درآمد.
مالیات تصاعدی (progressive taxation)
مالیاتی که هر چه درآمد مالیات دهنده بیشتر باشد، سهم بیشتری از درآمد او را شامل می شود.
اظهارگمرکی (Custom Declaration)
از این اصطلاح هنگامی استفاده می شود که فرد به عنوان وراد کننده یا صادرکننده بخواهد کالایی را صادر یا وارد کند. به عبارتی هر نوع اظهار یا عملی که از سوی گمرک ابلاغ و مورد پذیرش این سارمان باشد، فرد باید این اطلاعات را به گمرک ارائه دهد.
همه کالاهای وارداتی و صادراتی باید اظهارنامه گمرکی داشته باشند و این از جمله الزامات کار تجارت خارجی به شمار می رود. همچنین هر نوع مسئولیت اظهارنامه و اطلاعات درج شده بر عهده فرد خواهد بود.
بارنامه (Bill of Lading)
بارنامه به عنوان سند حمل و مالکیت کالا است که به آن اسناد حمل نیز گفته می شود و در اصل یک قرارداد به شمار می رود.
بارنامه قابلیت معامله و ظهرنویسی را هم دارا است.
در این نوع سند؛ اطلاعاتی مانند حمل کالا، مبدا و مقصد کالا، مشخصات گیرنده، تعداد بسته و وزن، نام و نوع وسیله نقلیه، تاریخ صدور بارنامه، هزینه حمل و نحوه پرداخت و... درج می شود.
بارنامهها در انواع مختلفی مانند؛ بارنامه دریایی، هوایی، راهآهن، کامیون و سایر موارد صادر می شوند.
همچنین بارنامه به لحاظ دریافت خسارت از شرکت های بیمه نقش اساسی دارد.
بیمه نامه (Insurance Policy) چیست؟
این بیمه نامه برای آن دسته از صادرکنندگانی صادر می شود که مایلند یک محموله خاص ارسالی برای یک خریدار مشخص را در مقابل خطر عدم دریافت وجه کالای صادراتی، ناشی از بروز ریسکهای سیاسی و تجاری کشور مقصد بیمه نمایند.
به عبارت دیگر بیمه نامه سندی است که توسط شرکت بیمه به درخواست بیمه گذار برای پوشش خطراتی که مورد نظر است، در مقابل پرداخن حق بیمه ، صادر می شود.
قبل از صدور این بیمه نامه، خریدار خارجی و یا بانک وی مورد اعتبارسنجی قرار گرفته و قرارداد و یا اعتبار اسنادی که قرار است تحت پوشش قرار گیرد، مورد بررسی دقیق قرار خواهد گرفت.
بیمه باربری از لحاظ مختصات کالای بیمه شده، متضمن شرح کالا، ارزش کالا طبق اسناد، پوشش بیمه ای مطابق با آنچه در اعتبار پیش بینی شده، تاریخ بیمه نامه های همزمان یا قبل از تاریخ حمل می باشد، یعنی تصریح به اینکه از تاریخ حمل قابل اجراست.
صادرکنندگان کالا و خدمات که خود یا یکی از مدیران شرکت صادراتی آنها دارای کارت بازرگانی باشند برای دریافت بیمه نامه واجد شرایط هستند.
گواهی مبدأ (Certificate of Origin) چیست؟
یک سند ویژه بوده که نمایانگر کالا است. در این سند مقام یا سازمانی که اختیار صدور آن را دارد، به طور صریح ارتباط کالا موضوع این گواهی را به کشور خاصی که مبدأ کالا است، تصدیق می کند.
این گواهی همچینین شامل یک اظهارنامه از طرف سازنده، تولیدکننده عرضه کننده، یا شخص ذی صلاح دیگری است.
خلاصه مراحل:
1- مراجعه راننده به نمایندگی سازمان مستقر در پایانه(مرز ورودی) و ارائه مدارک لازم
2- محاسبه مابه التفاوت سوخت و اخذ فیش آن از متقاضی(راننده)
3- صدور پروانه تردد
4- تحویل قسمت دوم پروانه تردد به نماینده سازمان مستقر در مرز خروجی.
بیجک (Exit Permission) چیست؟
در ابتدا قبض انبار که در آن مشخصات کالا مانند نوع کالا ، وزن آن و...به فردی که می خواهد کالا را ترخیص کند تحویل داده می شود و پس از آن که شخص کارهای مربوط به ترخیص کالا را انجام داد می تواند با مراجعه به اداره ی گمرک بیجک گمرکی خود را دریافت می کند که با توجه به آن سند می توانید ثابت کنید که آن بار متعلق به شما می بوده و سپس نسبت به بارگیری یا ترخیص کالا اقدام کنید.
به عبارتی دیگر بیجک سندی است که توسط انباردار برای صاحب کالا و یا نماینده قانونی وی، پس از ترخیص کالا و رؤیت پروانه سبز گمرکی، صادر می شود.