عبور قیمت دلار از کانال ۸۴ هزار تومان؛ ضعف بازارساز یا سیگنال بحران؟
روند افزایشی و عدم حضور موثر بازارساز
بازارساز، نهادی که وظیفه تثبیت نرخ ارز را بر عهده دارد، معمولاً با تزریق ارز به بازار و مدیریت عرضه و تقاضا تلاش میکند نوسانات را کنترل کند. اما روند روزهای اخیر نشان میدهد که بازارساز یا نتوانسته، یا نخواسته بهاندازه کافی در بازار غیررسمی مداخله کند. این کمکاری میتواند دلایل متعددی داشته باشد:
1. کمبود ذخایر ارزی: کاهش ذخایر ارزی بانک مرکزی ممکن است توانایی مداخله بازارساز را محدود کرده باشد.
2. افزایش فشار تحریمها: شرایط تحریمی به دسترسی ایران به منابع ارزی بینالمللی لطمه زده است.
3. رشد تقاضای سفتهبازانه: با افزایش انتظارات تورمی، تقاضای کاذب برای ارز افزایش یافته و این فشار بیشتری بر بازار وارد کرده است.
عوامل کلیدی افزایش قیمت دلار
1. انتظارات تورمی: با افزایش قیمت کالاها و خدمات، مردم برای حفظ قدرت خرید خود به دلار بهعنوان دارایی امن روی آوردهاند.
2. افزایش تقاضا: در شرایط عدم اطمینان اقتصادی، تقاضا برای ارز خارجی به دلیل نگرانی از کاهش ارزش پول ملی افزایش مییابد.
3. ضعف سیاستگذاری ارزی: تصمیمات ناکارآمد در تنظیم بازار ارز، از جمله تأخیر در تزریق منابع، بر این روند دامن زده است.
پیامدها و چشمانداز
عبور دلار از مرز ۸۴ هزار تومان پیامدهایی جدی برای اقتصاد ایران به همراه دارد:
افزایش قیمت کالاهای وارداتی و فشار بر معیشت مردم.
رشد انتظارات تورمی که میتواند به بیثباتی بیشتر منجر شود.
کاهش اعتماد عمومی به سیاستهای ارزی و اقتصادی.
راهکارها
تقویت حضور بازارساز: بانک مرکزی باید با استفاده از ذخایر ارزی و تنظیم دقیقتر سیاستها، نقش موثرتری در بازار ایفا کند.
کاهش تقاضای سفتهبازی: با ایجاد سازوکارهایی نظیر هدایت نقدینگی به بازارهای مولد، باید از هجوم تقاضای کاذب به بازار ارز جلوگیری شود.
تسهیل دسترسی به منابع ارزی: دیپلماسی اقتصادی و تلاش برای رفع محدودیتهای ارزی میتواند نقشی کلیدی در تثبیت بازار داشته باشد.
نتیجهگیری:
عبور قیمت دلار از کانال ۸۴ هزار تومان هشداری جدی برای اقتصاد ایران است. حضور موثر و برنامهریزیشده بازارساز در کنار سیاستگذاریهای کلان اقتصادی میتواند از افزایش بیشتر نرخ ارز و عمیقتر شدن بحران جلوگیری کند.