بازار کردستان عراق

به گزارش تجارت بان، مجله «سامان» به صاحب امتیازی اتاق بازرگانی و صنایع اربیل که به زبان کردی در اقلیم کردستان منتشر می‌شود، گفت‌وگویی با جواد کریمی رایزن اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در کنسولگری اربیل انجام داده است.

در این گفت‌وگو با اشاره به روابط دیرینه فرهنگی و تاریخی دو طرف، ظرفیت‌های ارتقاء سطح روابط تجاری و همچنین برخی موانع در مسیر افزایش تبادلات تجاری، تشریح شده است.

متن گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.

لطفا درباره اهمیت روابط فرهنگی، هنری و اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و اقلیم کردستان عراق توضیح دهید.

مناسبات ایران و اقلیم کردستان بر بنیادهای مستحکم و همیشگی جغرافیایی و زبانی و فرهنگی و خویشاوندی عمیق شکل یافته و داد و ستد و تعاملات دیرینه میان مردم و اقوام ایران و کردستان عراق از اعماق تاریخ تا به امروز تداوم یافته و در دوره ی معاصر حمایت و پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران از مبارزات مردم کردستان عراق علیه رژیم ستمگر بعث و استبدادگری صدام و پس از سرنگونی رژیم بعث در سال های اخیر با پشتیبانی جمهوری اسلامی  ایران از  اقلیم در جنگ علیه داعش روابط دوجانبه  به مرحله ی درخشان از دوستی  و همسایگی صمیمانه ارتقا یافته است.

روشن است مبادلات و تعاملات تجاری و اقتصادی دو جانبه میان جمهوری اسلامی ایران و اقلیم  بر بستر این مناسبات مستحکم فرهنگی و تاریخی دوستانه جریان یافته است.

اکنون سطح روابط بازرگانی و اقتصادی میان دو طرف در چه سطحی است؟

مناسبات تجاری و  اقتصادی دوجانبه در سطح خوبی جریان دارد،  با وجود این ظرفیت‌ها و فرصت‌های گوناگونی که بین دو طرف وجود دارد، در صورت توجه به و عملی ساختن آن می توان حجم و ارزش مبادلات تجاری و اقتصادی دوجانبه را دوچندان کرد.

با چه روشی بازرگانان و صاحبان صنایع دو طرف می‌توانند سطح روابط را ارتقاء دهند؟

خوشبختانه بازرگانان و تولیدکنندگان ایرانی و اقلیم کردستان، آشنایی خوبی با ظرفیت‌های یکدیگر داشته و در نمایشگاه‌های تجاری و صنعتی که در فصول مختلف سال در جمهوری اسلامی ایران و اقلیم برگزار می شود شرکت می کنند.

با وجود این موانعی در مسیر افزایش مبادلات تجاری و اقتصادی موجود دیده می‌شود که به نظر اینجانب سبب بروز خسارت به دو طرف ایرانی و عراقی می شود، که شامل این موارد است:

1-کم توجهی به ضرورت انعقاد قرارداد تجاری به شیوه ی حقوقی و براساس اصول تجارت حرفه ای و کم توجهی به مقوله حل اختلافات تجاری براساس داوری؛

 2- فقدان پوشش بیمه برای جبران ریسک‌های ناشی از حوادثی که برای محموله های تجاری ممکن است اتفاق بیفتد؛

3- کم توجهی و عدم هماهنگی به فرایندهای کنترل کیفیت کالا؛

4-ضعف سازوکارهای بانکی و صندوق‌های ضمانت تجاری موجب می شود توان خرید بازرگانان و مبادلات تجاری  محدود شود؛

5- عدم توازن در حجم و ارزش تجارت دوجانبه(صادرات و واردات) با اقلیم به این معنا که تراز تجاری جمهوری اسلامی ایران با اقلیم  تقریبا 95 درصد صادرات  ایران به اقلیم است، حال آن که پایداری، استمرار و پویایی و رشد تجارت در گرو برقراری توازن نسبی بین دو طرف است؛ .بنابراین بایستی سازوکارهایی ایجاد کنیم تا بازرگانان اقلیم کردستان کالاها و خدمات مورد نیاز ایران را با استفاده از امکانات و ظرفیت‌های خود تامین و به ایران صادر کنند.در این زمینه آمادگی لازم از طرف جمهوری اسلامی ایران وجود دارد.

فرصت‌های همکاری مشترک به لحاظ بازرگانی، صنعت، گردشگری و فرهنگی از نگاه شما چه مواردی است؟

خوشبختانه حکومت اقلیم به ریاست مسرور بارزانی به رغم شرایط و محدودی‌تهای کرونایی و مشکلات بودجه ای گام‌های قابل توجهی در زمینه اصلاح امور اقتصادی  و مالیاتی و بودجه ای برداشته و به  بخش‌های اقتصادی اقلیم مانند کشاورزی و صنایع غذایی و لبنیات و گردشگری توجه شده و  از طریق معرفی فرصت‌های سرمایه گذاری و جذب منابع مالی لازم برای اجرای پروژه های مرتبط با آن در جهت  توسعه و تنوع بخشی به منابع درآمدی تلاش شده است.

این فرصت‌های متنوع که در قالب 1055 پروژه معرفی شده می‌تواند مبنای مناسبی برای همکاری مشترک و توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری دوجانبه قرار بگیرد.

از آن جمله توجه به سرمایه‌گذاری مشترک در بخش  کشاورزی و صنایع غذایی و بخش دامپروری و لبنیات و همچنین دارو و تجهیزات پزشکی و  پتروشیمی و معادن و انرژی که جمهوری اسلامی ایران از دانش فنی و تجربه بالایی در هریک از این بخش‌های مورد اشاره برخوردار بوده و آمادگی دارد به اقلیم کردستان در توسعه فرصت‌های سرمایه گذاری و اشتغالزایی در محورهای کشاورزی و پتروشیمی و معادن با ارایه خدمات فنی و مهندسی با نرخی ارزانتر از دیگر کشورها و با فناوری روز دنیا در پروژه های مذکور  مشارکت سازنده داشته باشد.

تسهیلات کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در اقلیم کردستان به طور عموم برای مردم و به صورت ویژه برای بازرگانان چه مواردی است؟

کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در اربیل با معرفی مراکز و موسسات معتبر برای ارایه خدمات گردشگری تفریحی و گردشگری سلامت به مردم عزیز اقلیم که متقاضی روادید سفر به ایران با اهداف تفریحی و سلامت هستند، به آنان در این جهت راهنمایی و مشاوره می دهد. هرچند محدودیت‌های ناشی از انتشار همه گیری کرونا طی یک سال گذشته مانع جدی در بخش گردشگری برای هر دو طرف به وجود آورده است و امیدواریم با رفع و کنترل این همه گیری شرایط به وضعیت عادی باز گردد.

همچنین بخش اقتصادی سرکنسولگری با همکاری بخش کنسولی روادید سفر تجاری برای بازرگانان علاقه‌مند به تجارت با جمهوری اسلامی ایران صادر می‌کند و راهنمایی و مشاوره های لازم به ایشان برای تامین کالاهای مورد نظر از شرکت‌های تولید کننده معتبر و بدون واسطه ارایه می نماید.

بخش اقتصادی در سرکنسولگری در زمینه ی حل اختلافات تجاری بین تجار اقلیم و ایران و تسهیل در انعقاد قراردادها و شناسایی موانع و مشکلات فی مابین و ایجاد تعامل بین بازرگانان و مبادی مرزی  فعال است و مشاوره های حقوقی مورد نیاز به بازرگانان اقلیم ارایه می‌کند. همچنین اگر بازرگانی بخواهد در مورد اعتبار شرکت ایرانی مورد نظر خود استعلام نماید، بخش اقتصادی این درخواست را انجام می‌دهد.

چگونه می‌توان گفتمان اقتصادی و منافع مشترک اقتصادی را بر سیاست چیره ساخت؛ مسئولان جمهوری اسلامی ایران تا چه اندازه‌ای سرمایه‌گذاران و بازرگانان را ترغیب می‌کند؟

وظیفه حکومت تنظیم و تصویب و اجرای  سیاست‌های کلان بازرگانی و اقتصادی در جهت تامین  منافع و مصالح ملی و عموم مردم کشور است به گونه ای که فضای مناسب و مستعد و سالم برای کسب و کار و تجارت و تولید برای بخش خصوصی فراهم شود؛ مثلا تصویب و اجرا و مراقبت بر اجرای سیاست‌های مرتبط با کیفیت و استاندارد کالا و محصولات صادراتی از وظایف مهم حکومت در حوزه ی تجارت است.

روشن است که این وظیفه از عهده بخش خصوصی برنمی‌آید و یک وظیفه ی حاکمیتی است که صرفا حکومت می‌تواند با هماهنگی بخش‌های خصوصی ذیربط انجام دهد.

اما اصل مقوله تجارت و تولید، وظیفه بخش خصوصی و شرکت‌های کارآفرین و صادرکننده است که حکومت ها زیرساخت‌ها، زمینه‌ها و مسیرهای مناسب و مشوق  برای انجام آن را برای بخش خصوصی آماده و تسهیل می کند.

بنابراین آنچه اهمیت دارد این است که هر یک از دستگاه‌های حاکمیتی به نوبه خود وظایف تسهیل‌گری، تنظیم‌گری و نظارتی خود را در حوزه‌‌های حاکمیتی مرتبط با اقتصاد و تجارت و تولید به درستی انجام دهند و همزمان شرکت‌های تولیدی و بازرگانی در بخش خصوصی در فضای مناسبی که حکومت برای آنها فراهم کرده به درستی نقش خود را برای انجام و پیشبرد مبادلات تجاری و تعاملات اقتصادی ایفا کنند.

و البته این دو بخش یعنی بخش حکومتی و بخش خصوصی لازم است در تعامل و هماهنگی با یکدیگر وظایف مرتبط با خود را انجام بدهند.

هرگاه یکی از این دوبخش وظایف خود را به درستی انجام ندهد و یا با هم هماهنگ نباشند و تداخل وظایف اتفاق بیفتد نظام مبادلات تجاری و اقتصادی دچار اختلال می‌شود.

 جمهوری اسلامی ایران در چارچوب سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و برغم تحمیل فشارهای اقتصادی فزاینده و تحریم‌های ظالمانه آمریکا طی 42 سال گذشته که متاسفانه در سال‌های اخیر به اوج خود رسیده است، موفق شده تا با اتکا به منابع انسانی و مادی داخلی خود فضای کسب و کار را به گونه ای تسهیل و  تامین نماید که شرکت‌های خصوصی گوناگون و کارآفرین و دانش بنیان در حوزه های متنوع اقتصادی شامل صنایع کشاورزی و صنایع غذایی و صنایع  انرژی و تجهیزات  پزشکی و دارو به پیشرفته‌ای چشمگیری با هدف خودکفایی و صادرات محصول دست یابد.

در چارچوب سیاست اقتصاد مقاومتی اولویت مبادلات تجاری و مناسبات اقتصادی ما با کشورهای همسایه به ویژه کشور دوست و برادر عراق است و در همین راستا گسترش مناسبات و همکاری‌های اقتصادی و تجاری با اقلیم کردستان عراق، مخصوصا در زمینه سرمایه گذاری برای تولید مشترک از  اولویت‌های ما است.

«تجارت بان» از رایزن اقتصادی ایران در اربیل برای در اختیار قرار دادن متن این گفت‌وگو تشکر و قدردانی می کند.