بازار کردستان عراق

به گزارش تجارت بان به نقل از کرد پرس، «بهزاد خالوندی» در گزارشی نوسته است: مهم ترین دلیل تاریخی شکل گیری کرمانشاه، به موضوع قرار گرفتن بر مسیر مبادلاتی جاده باستانی ابریشم و مسیر عتبات عالیات و بغداد بوده است. کرمانشاه در آغاز دولت مدرن نیز همچنان تنها دروازه غرب کشور به بغداد و کربلا و یکی از دو مسیر مهم زیارتی به مکه بوده است. گشایش مسیرهای جاده ای و ریلی مبادلاتی به جنوب کشور و گسترش سازمان هواپیمایی، بسیاری از این موقعیت های ممتاز را کمرنگ کرد ولی کرمانشاه به دلیل برخورداری از یک مرکزیت مدیریتی و جغرافیایی در غرب کشور، همچنان جایگاهی مهم داشت و حتی پس از انقلاب و تا سقوط صدام حسین، هنوز خسروی تنها مرز مهم مبادلاتی و زیارتی در غرب کشور بود.

امروز درست 34 سال از پایان رسمی جنگ و همچنین حدود 20 سال از سقوط رژیم بعثی در سال 82 می گذرد. کرمانشاه هرچند در بازسازی آثار جنگ موفق ظاهر شد ولی در طرح ریزی برای تداوم مرکزیت کرمانشاه به عنوان یک استان همچنان اثرگذار و مهم در سال های پس از جنگ تا حدود بسیار زیادی ناکام ماند. این سه دهه اخیر برای کرمانشاه، دهه هایی سرشار از غفلت های تاریخی بوده است.

اگر تا سی سال پیش خسروی تنها مرز منتهی به عراق بود، اما امروز 10 مرز مبادلاتی رسمی و چندین بازارچه از شلمچه در جنوب تا تمرچین در آذربایجان غربی، مشغول انجام مبادلات تجاری، مسافری و زیارتی با کشور همسایه هستند و در این میان مرزهای تمرچین، باشماق، مهران و شلمچه تبدیل به رقبایی کاملا جدی شده اند.

کرمانشاه امروز، هرچند در مرکزیت جغرافیایی 4 استان غرب کشور واقع شده ولی تنها در برنامه اولویت توسعه مبادلاتی استان ایلام قرار دارد و بخش اعظمی از مسیرهای منتهی به خرم آباد و سنندج هنوز بزرگراهی نیستند.

کرمانشاه تنها استان فاقد آزادراه منتهی به مرز است در حالیکه استان ایلام طی این سال ها برای تبدیل شدن به مرز اصلی زیارتی و تجارتی کشور با بخش عربی عراق، دو آزادراه در دست احداث به مقصد مهران و دهلران و در ادامه به نجف اشرف، برای خود تعریف کرده است. استان کردستان هم با همراهی همدان، در حال احداث یک آزادراه از همدان - سنندج - باشماق با دورنمای اتصال به سلیمانیه، در تلاش جدی برای تبدیل شدن به مرز اصلی تجاری و ترانزیتی غرب کشور با اقلیم کردستان، است. کردستان و همدان همچنین این هم افزایی را در حوزه توسعه ریلی هم ایجاد کرده اند.

کرمانشاه سال هاست از طرح ریزی یک پلان همه جانبه دوراندیشانه برای حفظ موقعیت های تجاری و مبادلاتی خود عاجز مانده است و بسیاری از مزیت های ممتاز این استان در حال از دست رفتن هستند و زمان بازنگری در سیاست های کلاسیک تک محوری مسیر تهران – خسروی و دوری از شعار زدگی های بی حاصل و انجام یک تحول بسیار جدی فرارسیده است.

در این مسیر، کرمانشاه باید در تکمیل سریع بزرگراه مهم مبادلاتی «بازرگان - بندر امام» به شکل جدی نقش آفرینی کند و هر چه سریع تر کریدور بزرگراهی منتهی به سنندج و خرم آباد را عملیاتی کند. همچنین برای تکمیل سریع تر تونل الشتر – بروجرد که مسیر کرمانشاه به اصفهان را بسیار کوتاهتر می کند، نقش آفرین باشد. همچنین کریدور گردشگری کرمانشاه - پاوه به هورامان تخت و مریوان را کمک استان کردستان عملیاتی کند.

اجرای بزرگراه کرمانشاه - کوزران - جوانرود – تازه آباد - سرپل ذهاب به عنوان کریدور دوم مبادلاتی اورامانات و رینگ بزرگراهی گردشگری و تجاری در شهرستان های مرزی استان، می تواند یک تحول جدی در حوزه مبادلات تجاری و گردشگری منطقه ایجاد کند.

 علاوه بر این باید تلاش کرد برای نزدیک شدن مسیر تهران، پروژه تونل گردنه اسدآباد اجرایی شود و خط ریلی فعلی کرمانشاه را از طریق اسدآباد به خط ریلی شهر همدان - که مسیر بسیار نزدیک تری به مرکز کشور است - متصل کرد. همچنین با اجرای آزادراه همدان، سنقر، کرمانشاه یک کریدور مبادلاتی جدید در شرق استان ایجاد کرد.

در توسعه حوزه مبادلات برون مرزی هم باید اجرای خط ریلی و آزادراه کرمانشاه - خسروی و در ادامه به سلیمانیه – بغداد - کربلا، با رایزنی با طرف مقابل، در دستور کار قرار گیرد. افزودن بر این ها عملیاتی کردن پروژه مهم بزرگراه کرمانشاه - اسلام آباد – گیلانغرب - سومار به عنوان نزدیکترین مسیر برای اتصال به کربلا و بغداد یک ضرورت کاملا اجتناب ناپذیر برای حفظ جایگاه زیارتی و تجارتی در غرب کشور است.

اجرای بزرگراه قزانچی - مرز شوشمی پاوه و در ادامه به سلیمانیه منظور رونق گردشگری و تجارت، ضرورت دیگری است که باید اجرایی شود.

کوتاه سخن اینکه مرکزیت مبادلاتی کرمانشاه در غرب کشور سال هاست به دلیل غفلت از طرح ریزی یک پلان توسعه ای هوشمندانه، بی خیالی، سردادن شعارهای تو خالی و انزواگرایی مزمن در ادوار مختلف مدیریتی، کاملا رو به تحلیل رفته است.

در این میان قرار گرفتن طرح های مهمی مانند تکمیل بزرگراه و خط ریلی کرمانشاه - خسروی، بزرگراه کامیاران – هرسین، بزرگراه بیستون – سنقر، بزرگراه روانسر - پاوه در لیست مصوبات سفر اخیر رئیس جمهور را باید به عنوان یک گام اولیه برای برون رفت از انزواگرایی مبادلاتی و تقویت مرکزیت کرمانشاه قلمداد کرد و در ادامه خواهان تداوم اجرای طرح های مبادلاتی مهم تر و بازنگری های بسیار بیشتر، برای ایجاد تقویت جایگاه و موقعیت تضعیف شده این استان مهم و محوری در غرب ایران شد.